De afgelopen maanden waren voor mij nogal, hoe zal ik het zeggen… lastig. Eind april heb ik tijdens een Jiu Jitsu training mijn hand gebroken, en het herstel van wat eerst een ‘kleinigheidje’ leek te zijn beslaat inmiddels zo’n 12 weken. Een lastige periode waarin ik steeds weer geconfronteerd wordt met wat ik niet kan (of mag). En dan is deze blessure de laatste in een langere reeks van klachten en kwetsuren, die allemaal hun stempel op mijn functioneren en welzijn gedrukt hebben. Ik wil niets liever dan weer aan de gewichten hangen en over de mat rollen… Maar wat als je lijf anders beslist? Hoe krijg je na zo’n periode het vertrouwen in je lichaam weer terug?
Kleine disclaimer: die laatste vraag is het onderwerp van deze blog… Maar ik ben nog steeds bezig het antwoord erop te vinden. Dat wil zeggen, ik heb (een paar) van de antwoorden wel, maar het is soms lastig om ze te ‘accepteren’. Desondanks hoop ik dat deze blog jou kan helpen het vertrouwen in je lichaam weer terug te krijgen. Al weet ik dus, uit ervaring, hoe lastig dit kan zijn.
Want wat als je nog geen tas kunt tillen? Je bij alles je onderrug voelt? Of na het afwassen alweer helemaal kapot bent? Ons lichaam is een wonderlijke machine die tot heel veel in staat is. Met dat in het achterhoofd is het een vreemde gewaarwording als datzelfde lichaam ons (langere tijd) belemmert in ons dagelijkse functioneren. Fascinerend hoor, dat wonderlijke lijf… Maar als bij iedere lach of hoest de kramp in je rug schiet, zal je vooral frustratie in plaats van fascinatie ervaren.
Hoewel je het op zulke momenten niet makkelijk op zal kunnen brengen, is vertrouwen in je lichaam een belangrijke voorwaarde voor je herstel. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat wanneer een patiënt zijn of haar fysiotherapeut vertrouwt, hij of zij sneller zal herstellen. Zo werkt het ook tussen jou en je lichaam. Als jij je lijf ziet als een hoop schroot, dan wordt het lastig om die wonderlijke machine terug te brengen. Maar weet je wat je lichaam allemaal kan en waar het toe in staat is? Dan zal de (weder)opbouw aanzienlijk sneller en beter verlopen.
Maar nogmaals: dat is makkelijk gezegd. Als jij na maanden rust of revalidatie nog steeds je eigen trap niet op kunt lopen, dan is het best lastig om op dat lichaam te vertrouwen. Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt doen om dat vertrouwen weer te herstellen.
Kijk naar wat wel kan. Dit is er zo eentje die heel erg voor de hand ligt, en waar ik persoonlijk ook de meeste moeite mee heb. Zeker als je blessure of beperking je van heel veel dingen weerhoudt. Maar het is wel belangrijk om te blijven kijken naar wat wel mogelijk is. Zo kan ik bij de plaatselijke sportschool verschillende oefeningen op apparaten doen, en toch een beetje in beweging blijven. Goed, iedere keer hetzelfde rondje apparaten doen gaat natuurlijk een beetje vervelen… Maar iets is nog altijd beter dan niets. Ook als dat ‘iets’ maar een fractie is van wat je voorheen deed.
(Ik vond het best knap van mijn lijf dat het, na jaren niet meer op zo’n apparaat gezeten te hebben, toch nog 200 kilo op een leg press weg kon drukken. Chapeau, lichaam)
Beweeg met aandacht. Wanneer je langere tijd beperking of pijn ervaart, dan zal je geneigd zijn je uiteindelijk voor je eigen lichaam ‘af te sluiten’. Het is niet dat jij je bij de situatie hebt neergelegd, maar dat je bepaalde sensaties liever negeert. Begrijpelijk, maar het komt het vertrouwen in je lichaam niet ten goede.
Bewegen met aandacht is een goede manier om weer naar je lichaam te leren luisteren. Wanneer jij je oefeningen doet, let dan heel goed op wat je doet en ervaart. Probeer alles zo aandachtig mogelijk te doen. Voel bijvoorbeeld bij je squat hoe diep je gaat. Uit welke spieren je de spanning tijdens het zakken vandaan lijkt te halen. Merk op wat je lichaam jou te vertellen heeft. Het herstellen van je vertrouwen begint met luisteren, ook wanneer het de relatie met je lijf betreft.
Tip: yoga, pilates en tai chi zijn goede activiteiten die je kunnen helpen beter naar je lichaam te luisteren.
Gebruik visualisatie. Visualisatie is een mentale trainingsvorm waarbij jij je een gedetailleerde voorstelling maakt van hoe je een bepaalde handeling of activiteit uitvoert. Ik heb eerder over deze populaire mentale oefening geschreven, in deze blog.
Een van de redenen waarom visualisatie zo krachtig is, is omdat onze hersenen moeilijk onderscheid kunnen maken tussen beelden die ‘echt’ of ‘nep’ zijn. Zie de keren dat je met hartkloppingen en badend in het zweet wakker schrok uit een nachtmerrie. Visualisatie kan je dan ook helpen herinneren aan wat je lichaam allemaal kan. Zelfs al is het daadwerkelijk uitvoeren op dat moment niet mogelijk.
Dezelfde dag dat mijn gebroken hand in het gips werd gezet, ben ik begonnen met het visualiseren van mijn chin-ups. Een van mijn favoriete oefeningen waar ik voor mijn blessure steeds beter in leek te worden… maar die ik daarna niet meer kon doen. Ik mag nog steeds geen kracht met mijn hand zetten, maar toen ik laatst ‘voor de grap’ met mijn goede arm een fitnessapparaat voor de rug probeerde, wist ik toch met die ene arm een aanzienlijke hoeveelheid gewicht in beweging te krijgen. Wat toch weer vertrouwen geeft voor de toekomst?
Bedenk dat je gevoel niet uniek is – en jij je er niet voor hoeft te schamen. Het kwam misschien voor jou als een verrassing om van een personal trainer te horen dat hij het vertrouwen in zijn lichaam kwijt is. Zeker omdat personal trainers vaak met de grootste bewondering over het menselijk lichaam spreken. Maar dat wantrouwen wat jij ervaart is dus niet iets waar alleen jij ‘last’ van hebt. En het is ook niet iets waar jij je voor hoeft te schamen.
Weten dat je niet alleen staat draagt bij aan vertrouwen. Je zal je eerder gesteund voelen, en hopelijk makkelijker in kunnen zien dat ook jouw lichaam iets is wat je kunt vertrouwen.
Tot zover deze misschien wat persoonlijke, maar hopelijk waardevolle blog. Heb je vragen of opmerkingen? Laat ze dan gerust achter in de comments!
