Waar zouden we anno 2023 zijn zonder social media? Hoe hadden we het laatste wereldnieuws mee moeten krijgen zonder Twitter? Onze sociale contacten kunnen onderhouden zonder Facebook? Of deel uit kunnen maken van het leven van onze favoriete influencer zonder Instagram? Social media verbindt ons met de wereld – zelfs al zitten wij vooral thuis op de bank. Maar helaas is die relatie lang niet altijd gezond.
Want dat nieuws op Twitter is vaak fake. 990 van je 1000 vrienden op Facebook zullen nooit naar je verjaardag (of begrafenis…) komen. En die strakke influencer die alleen maar foto’s van haarzelf aan de rand van dat zwembad in Bali post? Zij laat alleen een heel klein en zwaar geromantiseerd deel van het leven zien – wat jou met afkeer en teleurstelling naar jouw eigen, over het geheel genomen ‘doorsnee’ leven doet kijken.
Eerst even dit: ik ben niet tegen social media. Sterker nog, Best in You heeft een Instagram pagina die je moet volgen 🙂 Social media kan een geweldig middel zijn om met anderen in contact te komen en informatie te verkrijgen. Via die Best in You Instagram bijvoorbeeld, ben je nu al begonnen met volgen?
Toch zijn de meesten van ons zich inmiddels ook bewust van de gevaren, o.a. door de Netflix documentaire ‘The social dillema’. En steeds meer mensen keren zich dan ook af van social media, om hun privacy, maar ook eigenwaarde en zelfs geestelijke gezondheid te beschermen. Misschien niet voor de rest van hun leven, maar wel voor een periode van een week of paar weken, via een ‘social media detox’.
Bij een detox ontzeg je jezelf ‘toegang’ tot iets voor een korte periode van tijd. Tot bepaalde voedingsmiddelen bijvoorbeeld (we kennen allemaal wel de detox in de context van eten en drinken). Of in het geval van een social media detox: tot een social media platform. Op zich prima; met zo’n detox kan je een korte periode schadelijke invloeden weren zodat je alles weer even ‘helder’ kunt krijgen.
Maar zoals ik ook al eens schreef in een blog over de ‘real-life’ detox: jezelf even afsluiten voor schadelijke of negatieve invloeden maakt weinig verschil als je deze daarna gewoon weer toe laat. Leuk zo’n sapkuur van vier dagen, maar het doet weinig voor je gezondheid als je daarna weer terug naar je dieet van kaas en wijn gaat. En je eigenwaarde krijgt nog steeds een knauw als je na je social media detox van een maand toch weer dezelfde gefotoshopte ‘fitgirls’ op je tijdlijn langs ziet / laat komen.
Daarom gaat deze blog over een meer ‘permanente’ social media detox. Een waarbij je niet (verder) verstrikt raakt in een algoritme van negativiteit, drama en onrealistische idealen. Hoe kan je social media gebruiken op een manier die jou mentaal gezond houdt?
Wat doe jij met je socials?
Waar gebruik jij je social media voor? Gebruik je het om met anderen te communiceren? In contact te komen met gelijkgestemden? Gebruik je het om dingen die jij belangrijk vindt onder de aandacht te brengen, of jezelf te uiten (bijvoorbeeld door het delen van je gedichten of kunst)?
Of gebruik je het om jezelf te vergelijken met anderen? Voor zelfbevestiging, via likes of matches (mocht je veel op dating apps zitten)? Misschien om (zo nu en dan) te trollen en te ruziën, want ja, fuck die woke sukkels / rechtse tokkies?
Neem even een moment de tijd om te bedenken hoe jij je bij het gebruiken van je social media voelt.
-Voel je je goed over jezelf? Of voel jij je onzeker of minderwaardig?
-Voel je dat je ergens deel van uitmaakt of bij betrokken bent? Of voel je je een ‘buitenstaander’, geïsoleerd, of een‘Fear Of Missing Out’?
-Voel je inspiratie en motivatie? Of juist ontmoediging?
-Kan je onderscheid maken tussen wat ‘echt’ of ‘nep’ / aangedikt / onrealistisch is?
Wees eerlijk over hoe jij je bij jouw social media gebruik voelt. Het is namelijk heel goed mogelijk dat jij niet zo goed op al dat scrollen, liken en commenten gaat. Zet je gedachten ook op papier, als dat niet te confronterend voelt.
En misschien voel jij je er gewoon goed bij. Top! Blijf dan vooral doen wat je doet. Tenzij je de Best in You Instagram pagina nog niet volgt, daar moet natuurlijk verandering in komen… Oké, ik zal ophouden met deze oproep.
Maar mocht je het idee hebben dat je social media gebruik ‘beter’ kan, dan volgt hier een stappenplan om dat te kunnen doen.
De lange termijn social media detox, in drie stappen
Je hebt vast weleens gehoord over de invloed die de omgeving op jouw gedrag en besluitvorming heeft. Bij ‘omgeving’ denken we vooral aan de mensen met wie we omgaan, de wijk waarin we zijn opgegroeid, en / of het land waarin we wonen. Maar anno 2023 kan je ook jouw smartphone of tablet tot een volwaardig onderdeel van je omgeving rekenen. Die gebruik je namelijk om via social media in contact te komen met de rest van de wereld.
Uit onderzoek gedaan in 2019 kwam al naar voren dat mensen gemiddeld ruim 2 uur (!) per dag op social media doorbrengen. Dat betekent ook dat je jouw omgeving voor een groot deel anders in kunt richten, door alleen maar je social media anders te leren gebruiken. De volgende drie stappen gaan je daarbij helpen.
1: Ontvolg de mensen, kanalen en accounts die jou niet helpen
Ervaar je een gevoel van ongemak, jaloezie of (plaatsvervangende) schaamte iedere keer als die ene persoon op je tijdlijn verschijnt? Of voel je je iedere keer niet goed genoeg nadat je het nieuwste filmpje van die ene account uitgekeken hebt? Dan is dat hét signaal om dat account te ontvolgen of te verwijderen.
Let wel: het doel is niet om jezelf volledig af te schermen van de buitenwereld. Er gebeuren en passeren genoeg dingen – ook op social media – die niet prettig zijn. Zou je alles en iedereen die jou zou kunnen ‘triggeren’ proberen te mijden, dan blijft er weinig van het hele ‘social’ over. Maar 95 van de tijd die jij op Instagram of Facebook doorbrengt zou op zijn minst aangenaam moeten zijn.
Een goed begin is in ieder geval 3 accounts de jou niet helpen te ontvolgen. Misschien volg je er wel meer die je liever kwijt dan rijk bent, en als je die wilt verwijderen: go for it. Het doel is om jouw social media omgeving in te richten op een manier die jou vooral ondersteunt, in plaats van onderuit haalt.
2: Volg de mensen, kanalen en accounts die jou wel helpen
Heb je wat ongewenste accounts weten te verwijderen? Mooi, dan kan je nu beginnen met het toevoegen van accounts en personen die jou wel helpen. Ga op zoek naar die accounts en kanalen die jou inspireren, laten lachen en jou goed over jezelf kunnen laten voelen. Heb je iets of iemand in je sociale netwerk die dat al doet? Kijk dan eens naar de kanalen en accounts die zij dan volgen; grote kans dat daar meer van hetzelfde (en dus gewenste) tussen zit.
Op sommige social media platforms kan je via bijv. hashtags die accounts vinden die aansluiten bij jouw doelen en interesses. Wees ook niet bang om daarbij ‘uit je bubbel’ te stappen; volg je nu eigenlijk vooral witte, mannelijke personal trainers? Volg dan ook eens een zwarte, vrouwelijke trainster. Social media maakt het makkelijker om in contact te komen met ‘de ander’; waarom dat voordeel dan niet benutten?
Begin ook nu weer met het toevoegen / volgen van 3 nieuwe accounts of kanalen. Met de loop der tijd kan je er steeds meer toevoegen.
En, last but not least…
3: Probeer een ander social media platform
Hoe graag je jouw social media ook anders in zou willen richten: de algoritmes doen er alles aan je dezelfde dingen als voorheen voor te blijven schotelen. Daarom is het vaak goed een ‘frisse start’ te maken, op een social media platform wat je ‘vanaf nul’ weer op kunt bouwen. Zat je voorheen op Facebook om te zien wat de rest van de wereld aan het doen was? Probeer dan eens Instagram of YouTube.
(Oh, en ben je echt helemaal klaar met dezelfde mensen op Tinder? Probeer dan eens Hinge of Happn. Een andere digitale omgeving kan een groot verschil maken!)
Tot zover deze blog over een meer blijvende social media detox! Het is waarschijnlijk anders dan de social media detox die je eerder geprobeerd hebt, maar wel een waar je op de langere termijn veel meer aan hebt. Dus, have fun scrolling, liking and commenting!
